De koning die Schiedam wilde bombarderen

Koning Gorilla of Willem de Goede? De eerstgenoemde bijnaam van Willem III (1817-1890) is bekender en niet voor niets. Willems leven werd geteisterd door schandalen. Hij regeerde lang, van 1849-1890. 

Zijn koningschap is vooral van belang door de periode waarin het viel: een tijd van transformatie naar een samenleving, gekenmerkt door verstedelijking, industrialisering met alle uitwassen van dien en democratisering. En ook van wetenschappelijke en technologische revoluties en conflicten tussen grote, naburige naties.

tijdelijk voor 14,99!

Het Binnenhof belegeren

Omslag brochure, 1887

Willem besteeg de troon na enkele internationale affaires. De Belgische revolutie van 1830 had het koninkrijk gesplitst. Vervolgens kwam het Europese revolutiejaar 1848, dat Nederland een nieuwe grondwet bracht. Willems koningschap werd geplaagd door één serieuze internationale aangelegenheid: de Luxemburgse kwestie (1866/67), die Nederland in een heikele positie tussen Pruisen en Frankrijk bracht. 

Binnenlandse moeilijkheden waren vaak te wijten aan Willems karakter. In zijn drift dreigde hij bijvoorbeeld Schiedam te bombarderen, of ministers te laten executeren. Men schreef het toe aan het deels Russische ‘Romanov-bloed’ van de koning.

Willem III gaf in zijn buitensporige woedeaanvallen ook bevelen om bijvoorbeeld het Binnenhof te belegeren en een aantal ministers te executeren. 

Uit zijn privéleven stammen zo mogelijk nog gênanter anekdoten. Zo trok hij op het balkon van zijn gehuurde villa in Montreux in de zomer van 1875 meermalen zijn kamerjas wijd open, om zijn private delen aan de opvarenden van passerende boten op het meer van Genève te tonen. Toen lokale bestuurders protest aantekenden dreigde de briesende koning met het zenden van een paar honderd mariniers, hetgeen op een oorlogsverklaring zou zijn neergekomen. 

Anderzijds was hij een muziek- en kunstminnend man, met brede belangstelling voor technologische ontwikkelingen, landbouwwetenschap en infrastructuur. Willem kon ook zeer innemend en joviaal uit de hoek komen, en toonde zich bij de watersnoden van 1855 en 1861 zeer betrokken.

Willem III. De weerspannige koning besteedt naast dit alles veel aandacht aan Willems jeugd, zijn liefdesaffaires, de koninklijke onderkomens, de begaafde, tragische koningin Sophie, sociale (wan)toestanden, de ontwikkeling in Nederlands-Indië en overige koloniën.

Jan J.B. Kuipers, Willem III De weerspannige koning

Prijs € 14,99

ISBN 9789462492547

Uitvoering: hardback

Aantal pagina's: 160

Afmetingen: 23.5 x 28 x 1.7 cm

Ook beschikbaar als 

eBook ePub - € 15,99

Wandeling Mysterieus Middelburg in 2024

Op zoek naar een bijzonder groepsuitje? Wandel ook in 2024 mee door Mysterieus Middelburg, een ‘vertelwandeling’ van ongeveer 2 uur langs sinistere, spookachtige en geheimzinnige plekken in Middelburg.

Schrijver, publiekshistoricus en ex-stadsdichter Jan J.B. Kuipers voert u langs dertien en meer spannende locaties in de noordelijke en westelijke binnenstad van het op het oog o zo keurige Middelburg.

foto H.M.D. Dekker

We vertrekken en eindigen op de Markt, na een tocht vol griezel en groteske, sagen en schavotten, horror en historie. Jan vertelt met liefde over monniken, pestlijders, engelen en moordenaars, en over de ijselijke regenten van Middelburg.

Stokoude geschiedenis en pijnlijk recente verhalen: van het hostiewonder, het bombardement dat geen bombardement was tot een lugubere vondst in een bushokje.

U bepaalt zelf uw tijdstip. Ook een kortere duur en route is mogelijk.

Prijzen 2024: groepen tot en met 12 personen: € 159,- | 13 t/m ca. 20 personen: € 249,-- . De prijzen zijn all-in.

Boeken? Mail naar: jjbkuipers@hotmail.com of hmddekker@zeelandnet.nl

Zo beleefde groosopzeeland.nl het:
Niet alleen de groep, maar ook de spreker zelf gaat op in het verhaal. Hij ijsbeert heen en weer, tuurt ondertussen voor zich uit alsof hij de mysterieuze gebeurtenis in gedachten opnieuw beleeft en kijkt je af en toe ineens strak aan. En dan zien we boven de grote snor en achter zijn brilglazen glinsterende oogjes vol pret. Al na een paar minuten is de groep in de ban van Jan.

Omroep Zeeland berichtte:
Gids Jan vertelt met humor over moordenaars, spoken en pestlijders. Een van de 25 enthousiaste deelnemers: “Wij zijn recent vanuit Limburg naar Middelburg verhuisd. Dit is een fantastische manier om onze nieuwe stad te leren kennen. Hij vertelt het zo leuk!”

Jan J.B. Kuipers publiceerde ongeveer 85 boeken, veelal over historische onderwerpen. Veel werk betreft de provincie Zeeland. Maar hij is ook actief als fictieschrijver van onder meer fantastiek en literair werk. Een combinatie die ook het project Mysterieus Middelburg deed ontstaan.

Griezelgarantie sinds 2016! 

***

Misschien ook leuk:

111 PLEKKEN IN ZEELAND DIE JE GEZIEN MOET HEBBEN

Zeeland is meer dan strand, duinen, mosselrestaurants, folkloresport in klderdracht. Meer dan monumentale lijstgevels, middeleeuwse kerken, de deftigheid van buitenplaatsen in het groen. Wel eens aan de Rattekaai geweest? U beziggehouden met Zeeuwse struisgelolie?

Zeeland is een dynamisch gebied met een meervoudige identiteit: eeuwenoud mondiaal handelsgewest én agrarisch arcadië. Dit boek voert langs 111 Zeeuwse plekken die u gezien moet hebben. Plekken die u voeren achter de sluier van de traditionele reisgids. Want Zeeland is méér:

• Wonderen in waterputten

• Vis uit de polder en vruchten uit zee

• Verzonken dorpen, bergen van aarde

• Boerenkost en bekroonde chefs

Trek erop uit met dit boek en geniet van de zilte smaak van een eilandenrijk…

ISBN 978 90 6868 680 7,  prijs € 17,95

Skannal de Trouweloze in mythisch Frisia

Onlangs verscheen als smashwords-editie (e-boek) Skannal de Trouweloze: twee verhalen over de antiheld Skannal, die aan het begin van de zesde eeuw door de Friese landen trekt. Reis mee naar Traiectum en de mythische steden Wartna, Nocdac en Bordonchar en ontmoet nietsontziende krijgers, bovennatuurlijke gestalten en een schrikwekkende zieneres. Om over Weda/Wodan maar te zwijgen.

* historische fantasy * heroic fantasy * sword and sorcery*

Skannal is van over de Noordzee gekomen en trekt aan het begin van de zesde eeuw door de Friese landen. In Wartna volgt hij zijn meester, de monnik en missionaris Dubghal, naar het land van de Friezen. 

Het doel is de bekering van Wartna, de legendarische hoofdstad van Frisia waaraan eindeloos wordt gebouwd en waarover iedereen wenst te zwijgen. Gevaar? De relikwie van Sint-Fintan beschermt hen toch? Bovendien is er altijd het wapen van de zelfkennis.

In De vore van de dansende helden wordt Skannal na zijn ontsnapping aan Dubghal, die een duister lot onderging, gevangen genomen door een Deense bende. Deze staat onder leiding van de wolwa (zieneres) Spakuna. 

Skannal belandt in een dynastieke vete, die op hallucinante wijze wordt uitgevochten in de mythische steden Nocdac en Bordonchar, die we tot dusver maar kenden uit één (Byzantijnse) bron.

Nu voor maar $ 2.39 USD!

Bekijk HIER de andere e-boeken van Jan J.B. Kuipers onder het smashwords-label.

En DIT is een andere post over Skannal.

***

Misschien ook interessant (non-fictie):

Nederland in de middeleeuwen

De CANON van ons middeleeuws verleden

Deze uitgave toont hoe een drassige uithoek van het Romeinse Rijk zich tussen circa 500 en 1500 ontwikkelde tot een veelzijdig samenstel van graafschappen, hertogdommen en heerlijkheden, agrarische en handelsgemeenschappen, steden en dorpen. Op zand, veen en klei, langs de rivieren en de Noordzeekust. Hoe er langzaam eenheidsgevoel ontstond én hoe dit besef steeds ondergraven werd door vaak bloedige strijd tussen lokale en regionale belangen, standen en klassen.

€ 31,99

Ook verkrijgbaar als e-boek - € 15,99

Een gruwelmoord en dito straf in Sluis, 1769

Onlangs schreef ik voor mijn PZC-rubriek ‘Sporen in de delta’ een aflevering over de opmerkelijke waterstaatkundig ingenieur (en veel meer) Pieter Wiltschut en zijn kanaal uit 1735-1738. Dit kanaal verkortte de Passageulelinie in West Zeeuws-Vlaanderen en moest de verzanding van deze linie tegengaan. ‘Bijvangst’ van het schrijven was de moord op zijn weduwe Johanna Maria Wiltschut-de Benoudt in Sluis. Zij werd in 1769 het slachtoffer van een brute roofmoord, begaan door een tuinmansknecht.

Johanna Maria was de derde en laatste echtgenote van Pieter Wiltschut (1778-1762) en ruim twintig jaar jonger dan hem. Van de Nederduits-Gereformeerde Gemeente Sluis kreeg Pieter ‘attestatie’ om met deze ‘jongedochter’ te Goes te hertrouwen. Kennelijk een goede move, want Johanna Maria ‘schittert in een van Wiltschuts gedichten als een zelfstandig denkende en charmante vrouw’ (Den Haan & Kouwen 2021). Pieter geeft in dit verjaarsdicht als haar geboortedatum 7 november van het eerste jaar van de achttiende eeuw. In de jaren 1740 hield Johanna Maria zich in Sluis bezig met wijnhandel.

Affectie

Over haar familie is vrijwel niets met zekerheid bekend. Haar in de Rechterlijke Archieven Zeeuws-Vlaanderen bewaarde lakafdrukken op het besloten testament tonen, aldus Den Haan & Kouwen, een familiewapen met een golvende dwarsbalk in het veld. Een door echtgenoot Pieter opgesteld ‘Capitaal boek’ (aantekenboek voor belangrijke zaken) vermeldt de naam van een grootvader Gillis de Benoudt. 

In dit boek, thuis in het schrijfmeubel bewaard, was ook een treffend blijk van affectie opgenomen. Op het eerste folium van de staat waarin Pieter goederen van waarde opsomt ter ondersteuning van de oude dag, is de naam van Johanna Maria vermeld met de heilwens ‘beatus tranquillitas’ – ‘zalige rust’, vermoedelijk een heilwens voor een rustige oude dag voor Johanna Maria.

Het moordwapen
(foto Henk Hendrikse) 

De moord

Maar kennelijk was de welstand die Johanna Maria als weduwe genoot voldoende om een kwade genius aan te trekken, in de persoon van haar uit de Oostenrijkse Nederlanden afkomstige hoveniersknecht en plaatsgenoot Francis de Groote. 

Haar lot werd beslecht op 5 april 1769. Francis de Groote sloeg Johanna Maria met een steen het hoofd in. Twee weken later werd hij in Vlaanderen aangehouden. Francis werd geradbraakt, en vervolgens sloeg de beul hem op 19 mei met dezelfde steen in twee klappen dood. Het was een zogenaamde ‘spiegelstraf’, waarbij de voltrekking van het vonnis aspecten van de misdaad herhaalt of spiegelt, zodat de misdadiger hetzelfde leed ondergaat dat hij zijn slachtoffer(s) heeft aangedaan.

Het moordwapen

De door de tuinknecht gebruikte ‘keisteen’ is in 2019 geïdentificeerd als middeleeuws restant van ballast uit een scheepsruim. Het object is nu te bewonderen in Museum Het Belfort in Sluis. Het bijbehorende bordje vermeldt – of vermeldde – echter een onjuistheid, aangezien het de tuinmansknecht identificeert als vrouw.

Tekst vervolgt onder afbeelding

(foto Henk Hendrikse)

De moordzaak en de moordenaar brachten in de negentiende eeuw ook de pen in beweging van één van Sluis' bekendste zonen: onderwijzer, heemkundige, archivaris en lexicograaf J.H. van Dale. In De Oude Tijd, jrg. 1870, pag. 181-185, schreef hij het artikel ‘Francis de Groote’.

Overige bronnen:

- S.W.M.A. den Haan & G.J. Kouwen, Briefroman van Pieter Wiltschut (1678-1762): leeseditie: (gesitueerd op Fort Lillo en in de stad Nijmegen 1730-1731). Zierikzee: Uitgeverij Scoude, 2021.

- Jan J.B. Kuipers, ‘Passageulelinie bleef een militair zorgenkindje’. Sporen in de delta, Provinciale Zeeuwse Courant 28 februari 2024.

- PZC 24 april 1997, ‘Misdaad is van alle tijden, maar galg en rad zijn afgeschaft’ en 7 oktober 2019 (ed. Zeeuws-Vlaanderen), ‘Ballastkei in belfort blijkt moordtuig’

***

Lees ook

De Staats-Spaanse Linies

Monumenten van conflict en cultuur

De latere zestiende eeuw is een tijd van oproer en oorlog, waarin ook de Staats-Spaanse Linies ontstaan. Dit complex van forten, schansen, linies en vestingstadjes telt zo’n 450 objecten in een gebied van 80 bij 40 kilometer aan weerszijden van de landsgrens tussen Knokke en Antwerpen. Scheppers zijn de Spaanse, de ‘Staatse’ en de Franse militaire apparaten gedurende de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) tot de Spaanse Successieoorlog (1701-1714) – latere aanpassingen niet meegerekend. Sommige elementen spelen nog een rol in de Tweede Wereldoorlog. De Staats-Spaanse Linies plaatst de Linies in de historische en krijgshistorische context.

Prijs € 39,99

ISBN 9789462499843

Uitvoering Hardback

Aantal pagina's 248

Publicatiedatum 09 - 06 - 2023

Afmetingen 23.8 x 28.8 x 2.3 cm

'Dat is pas dromen' in poëzieroute Aardenburg

Mijn gedicht ‘Dat is pas dromen’ maakt deel uit van de nieuwe poëzieroute ‘Dichters in Aardenburg’ (opening 5 april), met werk van dichters die op de een of andere manier met deze West Zeeuws-Vlaamse stad zijn verbonden.

Tekst vervolgt onder afbeelding

Foto Rogier de Jong

Dat is pas dromen

Nu over de doden: ze zijn ingegaan tot
U, al was dat een moeizaam verkleinen
Zoals vroeger van zeer dikke zuurstokken

Het vergeten, de leugen als dek, de
Wolf die grijs en dapper huishoudt
De verwording van het handschrift

Zoals zij in hun tuin zaten zit u in uw
Tuin: boek, kopje koffie, biertje en nóg
Een, o kleurige banen van tuintenten

Dat is pas het dronken dromen van
Valavond en dan het wakker worden
In het donker, de zo vertrouwde schrik

Van stadsraadaardenburg.nl:

“Jullie kennen ze wel: de oude borden. Na twintig jaar stonden ze er haveloos bij. Maar samen met de gemeente Sluis is er een beheer- en projectplan gemaakt dat voorziet in het opheffen van twee oude routes en het maken van een gloednieuwe: ‘Dichters in Aardenburg’. Het gaat om een dertigtal gedichten van merendeels bekende dichters die een band met Aardenburg hebben. Een paar namen: Tsead Bruinja, Lieke Marsman, Delphine Lecompte, Menno Wigman, Anneke Brassinga en onze eigen voormalige stadsdichter Rogier de Jong.

De nieuwe route van zo’n 2,5 km voert over de Noordwal én door de oude binnenstad en combineert daarmee het beste van twee werelden. De gedichten zijn op solide panelen gedrukt en op muren en standaards te zien. Op termijn voorzien van QR-codes waarmee men de poëzie kan beluisteren.
Op vrijdag 5 april wordt de nieuwe poëzieroute ‘Dichters in Aardenburg’ feestelijk onthuld om 14.30 uur in Museum Cultuurforum, Sint-Bavostraat 3, Aardenburg. Na een korte introductie volgt een wandeling langs een deel van het nieuwe traject met enkele voordrachten van dichters en een onthulling door mevrouw B. Groosman-Goedegebuur van de gemeente Sluis. Belangstellenden zijn welkom.”

Kijk voor andere poëzie van mij in de openbare ruimte hier.

***

Ook leuk misschien:

111 plekken in Zeeland die je gezien moet hebben 

Prijs

€ 17,95

Zeeland is meer dan strand, duinen, mosselrestaurants, folkloresport in klederdracht. Meer dan monumentale lijstgevels, middeleeuwse kerken, de deftigheid van buitenplaatsen in het groen. Wel eens aan de Rattekaai geweest? U beziggehouden

met Zeeuwse struisvogelolie?
Zeeland is een dynamisch gebied met een meervoudige identiteit: eeuwenoud mondiaal handelsgewest én agrarisch arcadië. Dit boek voert langs 111 Zeeuwse plekken die u gezien moet hebben. Plekken die u voeren achter de sluier van de traditionele
reisgids. Want Zeeland is méér:

• Wonderen in waterputten
• Vis uit de polder en vruchten uit zee
• Verzonken dorpen, bergen van aarde
• Boerenkost en bekroonde chefs

Trek erop uit met dit boek en geniet van de zilte smaak van een eilandenrijk.

Taal	Nederlands
Bindwijze	Paperback
Formaat	13,5 x 20 cm
Omvang	240 pagina’s
Illustraties	120 illustraties in kleur
Verschenen	November 2023 (3e herz. druk)
ISBN	9789068686807

WOUW! Tekenen van verdelging en vroomheid

In het Markiezenhof in Bergen op Zoom loopt de aantrekkelijke expositie WOUW! over 'Archeologische vondsten van het grootste kasteel van Nederland'. Het is een aantrekkelijke tentoonstelling, waarin tekenen van verdelging en vroomheid elkaar afwisselen. Zoals de oudste in Nederland aangetroffen haakbus uit het begin van de vijftiende eeuw, enkele pelgrimsinsignes en fraaie voorstellingen van Adam en Eva op een hooggedecoreerde ringvaas en een steengoedkan uit Raeren.

Eva in steengoed, 16de eeuw
foto HMD Dekker

Het kasteelterrein bevindt zich bij het dorp Wouw tussen Roosendaal en Bergen op Zoom. 

Om die reden bundelden Museum het Markiezenhof en Museum Tongerlohuys in Roosendaal hun krachten om het verhaal van het kasteel te vertellen, teruggaand tot de twaalfde eeuw.

Na de aftrap in het Tongerlohuys te Roosendaal (17 november-9 februari), waar het accent vooral lag op de militaire geschiedenis, is nu  Bergen op Zoom aan de beurt, waar ook het dagelijks leven op het kasteel veel aandacht krijgt. 

"Deze boeiende tentoonstelling onthult de schatten en geheimen die recentelijk zijn opgegraven en die nog nooit eerder te zien waren, waaronder het oudste vuurwapen van Nederland" - de haakbus dus, die ik hierboven noemde.

Ringvaas met Adam en Eva, ca. 1600
foto HMD Dekker

Het kasteel van Wouw speelde ook een belangrijke rol tijdens de Opstand tegen Spanje, waarvan veel tentoongestelde objecten getuigen, bijvoorbeeld enkele helmen en rapieren. 

Bergen op Zoom, Wouw en omgeving liggen juist buiten het gebied van de Staats-Spaanse Linies, maar hun verdedigingswerken liggen met deze wel binnen het gebied van de Zuiderfrontier, de Nederlandse militaire verdedigingslinie uit de zeventiende en achttiende eeuw, waarvan enkele gedeelten tot kort na de Tweede Wereldoorlog in gebruik zijn geweest. 

Deze gecombineerde linie liep vanaf Sluis in Zeeuws-Vlaanderen tot aan Nijmegen.

***

Lees ook

De Staats-Spaanse Linies

Monumenten van conflict en cultuur

De latere zestiende eeuw is een tijd van oproer en oorlog, waarin ook de Staats-Spaanse Linies ontstaan. Dit complex van forten, schansen, linies en vestingstadjes telt zo’n 450 objecten in een gebied van 80 bij 40 kilometer aan weerszijden van de landsgrens tussen Knokke en Antwerpen. Scheppers zijn de Spaanse, de ‘Staatse’ en de Franse militaire apparaten gedurende de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) tot de Spaanse Successieoorlog (1701-1714) – latere aanpassingen niet meegerekend. Sommige elementen spelen nog een rol in de Tweede Wereldoorlog. De Staats-Spaanse Linies plaatst de Linies in de historische en krijgshistorische context.

Prijs € 39,99

ISBN 9789462499843

Uitvoering Hardback

Aantal pagina's 248

Publicatiedatum 09 - 06 - 2023

Afmetingen 23.8 x 28.8 x 2.3 cm

Ebook Week van Smashwords

Nog tot en met 9 maart: de Ebook Week van Smashwords met interessante kortingen, ook op mijn e-boeken, bekijk ze HIER. 

Enkele voorbeelden:

Welkom in Welkom. Heropvoeding met geweld by Jan J.B. Kuipers

Price: $2.79 $1.39 USD. (50% off until March 9!) Words: 19,880. Language: Dutch. Published: October 24, 2023 . Categories: Nonfiction » History » Biography, Nonfiction » Social Science » Anthropology / Cultural

Schrijver Jan J.B. Kuipers gaat op zoek naar misstanden en misbruik in de Nederlandse jeugdzorg, aan de hand van een berucht voorbeeld: het gesloten jongenshuis Welkom in Arnhem. Waarom verdwenen de meeste gegevens over dit tehuis, dat volgens het eigen personeel 'erger was dan de ergste gevangenis'?

Hygelacs eiland by Jan J.B. Kuipers

Price: $1.49 $1.11 USD. (26% off until March 9!) Words: 7,770. Language: Dutch. Published: July 3, 2023 . Categories: Fiction » Fantasy » Historical, Fiction » Historical » Ancient

Een eiland in de Rijn in de zesde eeuw. Merkwaardige reizigers treffen elkaar om de beenderen te bekijken van Hygelac. Hij was de reusachtige koning van de Geten en is gedood tijdens een strooptocht langs de rivier. Alle bezoekers hebben hun redenen om hier te komen, en sommige zijn vreemder dan vreemd. Conflicten komen tot uitbarsting. Wie is de laatste man – of vrouw – die overeind blijft?

De Put by Jan J.B. Kuipers

Price: $2.99 $1.49 USD. (50% off until March 9!) Words: 58,090. Language: Dutch. Published: August 7, 2022 . Categories: Fiction » Themes & motifs » Crime

Privédetective Siebe Edens onderzoekt de moord op een uitgever en belandt in een oorlog tussen moderne heksen. Hij weet de dader te ontmaskeren, maar moet wel een aantal aanslagen op zijn persoon doorstaan en ziet een stoet vreemde personages aan zich voorbijtrekken, ieder met geheel eigen obsessies en vaak bizarre gedachtekronkels.