Het geheim van de verdwenen stadsdichterstegels

Ik ontving informatie van de ZB Bibliotheek van Zeeland over de (tijdelijk) verdwenen stadsdichterstegels in de hellingbaan naar het gebouw van de bibliotheek in Middelburg. De ZB ontving klachten omdat bij nat weer de tegels glad waren. 

Omdat er ook klachten binnenkwamen over de hellingbaan zelf zocht de ZB contact met de gemeente Middelburg. Vervolgens is de hellingbaan aangepast en zijn de tegels weggehaald. Ze moeten nu terugkomen op een andere plek, vermoedelijk op het bordes voor de ingang van de bibliotheek. Dat is de derde verplaatsing...

Wat je ziet is er inderdaad allang niet meer.

Zeer binnenkort:

Charley Toorop tussen de dwepers en dromers

foto H.M.D. Dekker

Een mooie omschrijving van het beeld ‘Ode aan Charley Toorop’ van Gijs Assmann aan de zuidzijde van de Westkappelse zeedijk in Westkapelle: ‘Soort droogrek waarop kleding hangt. 

De outfit die over het rek gedrapeerd is bestaat uit twee kledingstijlen die vermengd lijken. Te herkennen valt een mondaine damesbroek, modieuze damesschoenen en een elegant dameshoedje uit het interbellum. 

Tevens zien we een traditioneel Westkappelse bovenmuts met ondermuts, een traditioneel Westkappels jakje, traditioneel Westkappels beukje en een traditioneel Westkappelse gehaakte doek die over het jakje gedragen wordt. Tenslotte staan naast het rek een rieten mand, een palet en een penseel.’ 

Deze omschrijving en meer is hier te vinden. Het beeld is onthuld in 2013. 

Zoals bekend had Charley Toorop al voor de Tweede Wereldoorlog een duurzame band met Westkapelle. Nog tot 5 april 2023 loopt in Museum het Polderhuis in Westkapelle de kleine expositie ‘Een nieuwe lente in 1933. Henk Chabot en Charley Toorop op Walcheren’.

In mijn jongste boek Dwepers en dromers. Tegenculturen in Nederland, 1890-1940 komt Charley Toorop ook in diverse hoofdstukken voorbij.  Bijvoorbeeld wegens haar relaties met de dichter Marsman en de anarchist Arthur Lehning. 

Of als lid van de kunstenaarsgroep Architecten Schilders Beeldhouwers (ASB). En ook als medeorganisator van de begrafenis van de fameuze of liever beruchte kunstenaar Erich Wichman, fascist en ‘principieel alcoholist’, die zich dus aan het andere uiteinde van het politieke spectrum bevond – dat kon nog net, aan het eind van de jaren twintig.

Nieuwe titel

Eind jarnuari verschijnt mijn nieuwe boek De vlucht naar boven. Tegenculturen in Nederland in de jaren zestig en zeventig. 

296 blz., € 29,99, ISBN 9789462498952

'De mens is niet om te lijden in de wieg gelegd,' schreef Simon Vinkenoog in 1967. Het tekent de mentaliteit van de toenmalige tegencultuur, een verbijsterend palet van activisme, bewustzijnsverruiming en spiritualiteit. Onmiddellijke ontsnapping aan de knellende banden van de maatschappij was het doel: een vlucht naar boven op de vleugels van idealen of drugs, of allebei. Jan J.B. Kuipers schetst de diverse bewegingen en figuren die de jaren zestig en zeventig tekenden, en vraagt zich af in hoeverre er sprake was van iets nieuws en waar al die zogenaamde vernieuwing in uitmondde."

Horror en historie in 'Zeeuwse' verhalen

Proeven nagezien voor mijn bijdrage aan de bundel Bloedzuigers in de polder, die begin 2023 verschijnt bij  EdgeZero. Mijn verhaal heet 'Het klooster in de duinen'. Het vermengt de historie van het verdronken eiland Wulpen in de Westerscheldemonding met de vroegmiddeleeuwse Kudrunsage en de thematiek rondom de draugr, een ronddolend, ondood wezen uit de Noordse mythologie.

Ook  bekende elementen uit de literaire folklore rondom vampiers spelen een rol. Snufjes H.P. Lovecraft en Robert W. Chambers ontbreken evenmin. 

'Het klooster in de duinen' speelt zich af in de latere zestiende eeuw, als de Opstand tegen Spanje woedt en de laatste jaren voor Wulpen aanbreken. Over de Kudrunsage en Wulpen heb ik o.m. op Zeeuwse Ankers het artikel 'Een koning sneuvelt op Wulpen' geschreven.

Lees ook Lovecraft in de polder, waaraan mijn bijdrage 'Een man van zijn woord' de gribusbuurten van Middelburg omstreeks 1900 aandoet: 'het enige duidelijke King in Yellow-verhaal, en ook goed geslaagd' (lezersrecensie Dolf Wagenaar op hebban.nl). Of Poe in de polder. Mijn verhaal 'De vis' in deze bundelt gaat in op de laatste jaren van de befaamde Zeeuwse loods en mensenredder Frans Naerebout, en een sinistere porseleinen vis die nog in het Zeeuws Museum te aanschouwen is...

foto H.M.D. Dekker

ZEEUWSE HORROR IN INTERNATIONALE UITGAVE

In de net verschenen internationale bundel Lovecraft in Holland is een verhaal opgenomen van schrijver Jan J.B. Kuipers. Het verhaal speelt zich af in Middelburg aan het begin van de twintigste eeuw, ‘een vergeten provinciestad, terend op haar glorieuze verleden’. Kuipers zet zijn personages neer in het sindsdien afgebroken Geeregebied, middelpunt van hallucinante en fatale gebeurtenissen.

Alle verhalen in deze bloemlezing van Nederlandse en Vlaamse schrijvers zijn geïnspireerd door het werk van twee grondleggers van de horrorliteratuur: H.P. Lovecraft (1890-1937) en Robert W. Chambers (1865-1933). Het verhaal van Kuipers past binnen de traditie van The King in Yellow (1895) van Chambers, waarin een sinister toneelstuk en ongrijpbare kosmische machten belangrijke rollen vervullen.

Lovecraft in Holland  bevat ook drie ‘Nederlandse’ verhalen van Lovecraft zelf. Het boek is een Engelstalige uitgave van Timaios Press, gevestigd in Stockholm. Deze uitgeverij specialiseert zich in fictie en non-fictie rondom de geschiedenis van wetenschap en ideeën.

Eind januari verschijnt van Kuipers De vlucht naar boven, een boek over tegenculturen in Nederland in de jaren zestig en zeventig.

Lovecraft in Holland. A Mythos Anthology Edited by Mike Jansen ([Stockholm]/ La Vergne, 2022). ISBN 978-91-87611-45-2.

Hamelen, ratten en de Hanze

Uitbundigheid op een gevellijst in Hameln in Nedersaksen (stad van de befaamde Rattenvanger), gezien vanuit een bovenraam van Museum Hameln. Het is maar één van de kenmerken van de Wezerrenaissance. Dit begrip is door Richard Klapheck geïntroduceerd in 1912. Hij was kunsthstoricus en hoogleraar aan de Kunstakademie Düsseldorf.

De Wezerrenaissance ontwikkelde zich als stijl in architectuur en meubelkunst in de omgeving van het dal van de Wezer vanaf het begin van de zestiende tot ongeveer halverwege de zeventiende eeuw. Elementen van de Italiaanse renaissance werden gecombineerd met die uit de West-Europese en met name de Nederlandse renaissance.

(Tekst vervolgt onder afbeelding)

Vanuit een bovenraam van Museum Hameln
(foto H.M.D. Dekker)

Hamel(e)n kreeg in 1200 stadsrechten en ontwikkelde zich als vestingstad met een omringende, ca. negen meter hoge stadsmuur met torens en poorten. Het verhaal van de Rattenvanger, een wereldwijd bekende sage, zou dateren van 26 juni 1284, toen de legendarische, fluitspelende rattenvanger voor de eerste keer verscheen. Het verhaal is in de vroege negentiende eeuw gepubliceerd door de gebroeders Grimm in hun Deutsche Sagen.

De oudste bekende historische bron is een vijftiende-eeuwse nota in een handschrift van monnik Heinrich von Herford.

Volgens de sage kwam de rattenvanger naar Hamelen om een rattenplaag te bestrijden. Hij lokte de ratten met een fluit en liet ze verdrinken in de Wezer. Het stadsbestuur weigerde echter te betalen. Toen de burgers in de kerk zaten keerde hij terug, speelde fluit en lokte 130 kinderen mee. Hij verdween met hen in een grot of naar de Koppenberg, en werd nooit meer gezien. Er zijn veel historische verklaringen geopperd: de pest, deelname aan een kinderkruistocht, kolonisatie van dun bevolkte gebieden ten oosten van Elbe en Saale, of zelfs Siebenbürgen in Roemenië.

In 1426 werd Hamelen eveneens een Hanzestad, wat zij bleef tot 1572. Lees over dit internationale steden- en handelsverbond uit de late middeleeuwen De Hanze. Kooplui, koningen, steden & staten. 

Nu voor het e-boek € 14,99!

ISBN9789462495609

"Met een index die het toegankelijk maakt voor het opzoeken van namen en plaatsen zou het lange tijd het Nederlandse standaardwerk over de Hanze-geschiedenis zijn."

Geschiedenis Magazine 2020 nr. 1 (Henk Slechte)

'Lichtwachter te Ens' in top 20 Rob de Vos-prijs

Top twintig van Meanders ROB DE VOS-prijs 2022 gehaald met mijn gedicht 'Lichtwachter te Ens'. Er waren 249 inzendingen. Zie voor het juryrapport: Juryrapport Rob de Vos-prijs 2022 - MEANDER (meandermagazine.nl)

LICHTWACHTER TE ENS

Jan J.B.. Kuipers

De lichtwachter is weggehaald van de Zuidpunt
Zijn gedachten gierden als de wind

Het is de eenzaamheid, de loodkleur van de zee
Het eiland en het leven een steeds engere kring

Schapen moesten de keuken in, water liep binnen
Maar niets evenaart de verschrikking van de mythe

De man die zich van kindsbeen heeft omcirkeld
In kolk en zog heeft hij zijn eigen blik gevangen

In een oogwenk binnen oogwit rees de tweeling
Broer van zichzelf, volmaakte vreemdeling

Pentekening kerk Ens, ca. 1729.

DE PUT met Siebe Edens als e-boek

Bij Smashwords verscheen een heruitgave als e-boek van de 'literaire polderthriller' De Put, een avontuur van de onnavolgbaar opererende speurder Siebe Edens. Deze roman verscheen eerder (in print) bij uitgeverij Liverse in 2012, zie ook HIER.

Privé-detective Siebe Edens ontmoet in het Groninger Museum de Middelburgse uitgever Egbert Hogemoer en zijn vrouw Maaike. Hetzelfde weekeinde wordt Hogemoer in de Groningse zeeheldenbuurt vermoord, de wijk waar Siebe is geboren en getogen.
Er zit een bladzijde uit een regionaal boekje op Egberts borst gepind. Deze bladzijde handelt over het Vrouwenputje, een ‘spirituele plek voor iedereen’ bij het Zeeuwse gehucht Baarsdorp. 

Bij het volgen van dit spoor in opdracht van de schoonvader van het slachtoffer belandt Siebe Edens in de naweeën van een heksenoorlog waarin ook zijn oude Middelburgse vriendin Sophie Duvelaer een rol speelt, én de gevaarlijke therapeute Patsy Mijnheer die het zoontje van Sophie’s werkster onder behandeling heeft. 

Na een weinig professioneel onderzoek weet Siebe Edens de moord op Egbert Hogemoer op te lossen. Hij heeft daarvoor wel een aantal aanslagen op zijn persoon moeten doorstaan en zag een stoet vreemde personages aan zich voorbijtrekken, ieder met geheel eigen obsessies en vaak bizarre gedachtekronkels. Onder hen zijn oude tegenstander Van Traa, voormalig inspecteur van politie...

Prijs $2.99 USD

Woorden: 58.090
ISBN: 9781005342456

Bestellen kan HIER.

Andere avonturen van Siebe Edens als e-boek:

MOORD AAN BOORD VAN DE PSD  ($2.99 )

IN DE SCHADUW VAN MICHIEL  ($ 2.49)

***

Neem een abonnement of bestel het nieuwe nummer!

Los dubbelnummer € 12,50 | Abonnement € 20,00, 4 nummers inclusief porto
Bankrekening NL35 ABNA 049 92 02 864 t.n.v. Stichting Zeeuws Licht


Redactie: André van der Veeke, Jan J.B. Kuipers, Johan Everaers
Vaste medewerkers: Kees Klok, Paul van Leeuwenkamp, Thom Schrijer, Jos Rouw (webzaken)
Vormgeving: Ko de Jonge

Contact: avdveeke@zeelandnet.nl