Vrijheid, Gelijkheid, Broederschap

Voor 2013 staan twee nieuwe historische publieksboeken op stapel: De Staats-Spaanse Linies. Monumenten van conflict en cultuur (Vlissingen: Den Boer | De Ruiter, ISBN 978-90-79875-44-3) en Vrijheid, Gelijkheid, Broederschap. De Nederlanden in de Franse Tijd (Zutphen: Walburg Pers, ISBN 9789057309045).

De leus 'Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap' uit de Franse revolutie weerspiegelde de politieke ideologie in de Nederlanden na de komst van de Fransen. De Franse tijd (1794-1815) vertoont in de geschiedenis van België en Nederland overeenkomsten en aanzienlijke verschillen. Het Zuiden werd ingelijfd, Nederland kwam pas in 1810 onder de keizerlijke knoet van Napoleon, na veelbewogen perioden als de Bataafse Republiek, Bataafs Gemenebest en Koninkrijk Holland. De gevolgen waren blijvend. Beide landen zouden in hun huidige vorm zonder de Franse tijd niet bestaan.

Kortstondig behoorden Nederland en België tot een revolutionair begonnen wereldrijk, dat ingrijpende hervormingen bracht zoals scheiding van kerk en staat, invoering van de burgerlijke stand, een onafhankelijke rechterlijke macht en parlementaire democratie. De schaduwzijden waren enorm: Franse uitplundering, economische ruïne, onderhoud van hongerige en haveloze troepen, burgeroorlog, invasies, het sterven van duizenden soldaten in den vreemde. Vrijheid, Gelijkheid, Broederschap behandelt de macro-ontwikkelingen én de menselijke factoren van ambitie, verraad, staatsgrepen, oorlogsellende, hielenlikkerij en onverzoenlijk verzet. Het boek belicht eveneens de voorgeschiedenis: de Brabantse Omwenteling in het Zuiden en de Patriotten in het Noorden. Ook komt de ongelukkige hereniging van Noord en Zuid aan de orde, uitlopend op de Belgische Revolutie van 1830.

Een breed opgezet verhaal van een zeer woelige periode, met als weinig benutte invalshoek voor dit tijdvak de gebeurtenissen in het huidige Nederland én Nederlandstalig België.

Jan J.B. Kuipers, Vrijheid, Gelijkheid, Broederschap. De Nederlanden in de Franse Tijd.
Zutphen: Walburg Pers, ISBN  9789057309045, €  29,95.
Verschijnt september 2013. Bestelinformatie.