De beruchte koning Willem III

Willem III is de beruchtste van de drie koningen die Nederland in de 19de eeuw regeerden. Dit komt door de vele schandalen waarmee zijn koningschap is omgeven, maar ook door de tijd waarin hij staatshoofd was. Willem moest rekening houden met de grondwet maar was van nature een autocraat die zelf wilde regeren. 

Bron: https://deleesclubvanalles.nl/book-review/willem-iii/ (16-01-2019)

Auteur: Henk Slechte

Recensie van: Jan J.B. Kuipers, Willem III. De weerspannige koning

Zijn karakter noemt auteur Kuipers ‘weerspannig’: hij had weinig zelfbeheersing en werd driftig als hij zin niet kreeg. Eerst was hij een onwillige erfprins die het zijn ouders niet gemakkelijk maakte hem op te voeden voor het toekomstige koningschap. Toen moest zijn moeder hem smeken om zijn overleden vader op te volgen (de liberale grondwet was het struikelblok). Ten slotte zat hij op de troon en maakte ruzie met iedere regering waarmee hij te maken kreeg. Zijn wellustige neigingen werden ook niet minder door zijn slechte huwelijk met de intellectuele Sophie.

Uitgerekend onder deze koning maakte Nederland economisch, politiek, godsdienstig, technisch en ook moreel een ingrijpende transitie door. Kuipers ‘gebruikt’ de biografie daarom vooral gretig als lens om naar het Nederland van toen te kijken. Hij beschrijft Willem III in de context van zijn tijd, met politieke strubbelingen zoals rond de Luxemburgse kwestie, het Palingoproer en het socialistische pamflet Uit het leven van Koning Gorilla. Kuipers zet Willem echter ook neer als een vorst met begrip voor de protestanten die geen herstel van de bisschoppelijke hiërarchie wilden, die een warm hart had voor gewone mensen en die bij rampen oprecht medeleven toonde.

Kuipers beschrijft ook zijn moeizame gezinsleven, zijn talloze (openlijke) amoureuze verhoudingen en zijn tweede huwelijk met Emma van Waldeck-Pyrmont bij wie hij als bejaarde en zieke man een dochter wist te verwekken, wat onvermijdelijk tot geruchten leidde. Kuipers gaf al meer vorstelijke levens een interessante plek in de geschiedenis en schreef opnieuw een prettig leesbaar en rijk geïllustreerd boek.

Eerder verschenen in: Geschiedenis Magazine

*

Jan J.B. Kuipers, Willem III. De weerspannige koning. Zutphen: WalburgPers, 2017.
ISBN 9789462492547
Aantal pagina's: 176 

Nederlandse geschiedenis * schandalen * Willems jeugd * liefdeaffaires * betrokken bij watersnoden van 1855 * Emma van Waldeck-Pyrmont * koningin Wilhelmina

Donaucultuur van een millennium geleden

Na de val van het IJzeren Gordijn ontstond meer aandacht voor verbindende onderwerpen uit de gemeenschappelijke cultuurgeschiedenis van West-Europa en het voormalige Oostblok. Zoals het middeleeuwse handelsverbond van de Hanze in het Oostzeegebied. Maar ook de geschiedenis en archeologie van het Donaubekken. 

Bij uitstek ‘verbindende’ figuren in dit opzicht zijn koning Stefanus van Hongarije en zijn bruid Gisela van Beieren. Ze leefden een millennium geleden, maar hun erfenis is springlevend.

Over dit onderwerp heb ik een artikel in het jongste nummer van Archeologie Magazine, 'Een koningspaar aan de Donau', pg. 30-33. 

Maar dit verhaal gaat ook over de oude residentie, burcht en basiliek van Esztergom, over Richard Leeuwenhart (over wie ik al eerder schreef in dit blad) en zelfs over hét epos van de Rijn, het Nibelungenlied, dat een merkwaardige connectie heeft met de Donau.

15 eerdere artikelen en archeologische reisverhalen van mij in Archeologie Magazine:

- Monument voor Zeeuwse verdronken dorpen. Stormvloeden schiepen archeologische schatkamers, 2002 nr. 3, 70-75 (met Robert van Dierendonck)

- De erfenis van Erik de Rode. Vikingmonumenten in Groenland, 2003 nr. 1, 27-32

- Archeologie van een drijvend paleis, 2004 nr. 1, 54-57. [Titanic / Halifax]

- Totempalen in Alaska en Brits Columbia, 2004 nr. 5, 26-30.

- Historic District van Skagway laat goudkoorts herleven. Monumentenzorg en archeologie in Zuidoost-Alaska, 2005 nr. 2, 16-20.

- Monument verdronken dorpen op Noord-Beveland, 2005 nr. 5, 6-9.

- Dertien dode keizers. Minggraven omvangrijke ‘parel’ op de Werelderfgoedlijst, 2007 nr. 4, 35-39. [China]

- Het paleis, de fontein en de roos. Bakchivsaray, monument van Tartaarse cultuur, 2009 nr. 1, 6-9. [De Krim]

- De Koningsgraven van Paphos. Dodenstad van ‘Egyptisch Cyprus’, 2010 nr. 2, 52-55.

- De eeuwige rust van de goddelijke dichter. Het wel en wee van Dantes graf in Ravenna, 2013 nr. 2, 52-54.

- De Staats-Spaanse Linies herleven op eigen benen. Van conflict naar cultuur en natuur, 2013 nr. 5, 40-43.

De H. Gisela en haar zoon Emmerik (afb. uit 1873).

- Akko, laatste bolwerk van de kruisvaarders. Bovenstad en ondergrondse stad tonen talrijke historische sporen, 2014 nr. 5, 6-9.

- Glorie en ondergang van Ayla, 2016 nr. 5, 54-57. [Jordanië, Amman]

- Hier huwde Richard Leeuwenhart. Het kasteel van Limassol, 2017 nr. 3, 54-57. [Cyprus]

- Veldslag uit 1568 herleeft elke dag. Het herinneringslandschap van Heiligerlee, 2017 nr. 6, 48-50.