Wat zien we hier? Een miniatuurdraagstoel met pop uit de achttiende eeuw. Hij is gemaakt van verguld houtsnijwerk en bekleed met brokaat, fluweel en zijde. Er is ook goud- en zilverdraad in verwerkt. Het object was een schrijnwerkersproefstuk van een toekomstige meubelmaker. Het wordt nog even tentoongesteld in de expositie 'Feesten als een vorst!' in het Markiezenhof, met als onderwerp de wereld van Carl Theodor van de Palts-Sulzbach (1724-1799), de laatste markies van Bergen op Zoom.
Een draagstoel of draagkoets komt ook voor in mijn historische roman Kleine Leviathan, over een in Zeeland neergestreken pseudoarts in dezelfde periode van rococo - en van verval op allerlei gebied... Het papieren boek dateert alweer uit 2009 en de uitgeverij waar het verscheen, Verschijnsel in Mechelen, is opgeheven. Maar als e-boek is deze roman nog altijd verkrijgbaar (zie de link hierboven) voor € 3,32.
Samenvatting
In de jaren zestig van de achttiende eeuw strijkt Johannes Kamerink neer in een Zeeuws havenstadje als arts, visionair prediker en zakenman. Zijn veronderstelde buitenlandse betrekkingen, verzonnen fortuin, gefingeerde correspondenties en een van Frederik II ten geschenke gekregen klisteerspuit verschaffen hem toegang tot de plaatselijke elite.
Tegen het eind van de eeuw overpeinst Kamerink zijn uiteindelijk falen. De gebeurtenissen die tot zijn berechting en opsluiting hebben geleid passeren de revue; herinneringen van een allengs hallucinanter karakter en pseudowijsgerige beschouwingen vormen een paranoïde systeem waarin alles op zijn plaats valt, en waarin Kamerinks neergang tot een drama wordt van mythische proporties en alomvattende betekenis.
Kleine Leviathan is gebaseerd op de lotgevallen van Abraham Mag(g)aris, een historische figuur.
Uit een recensie (2009)
"Behalve met zijn artikelen in Ballustrada heeft Kleine Leviathan ook raakvlakken met de fantasyroman Het spel om de Regendanser (Gert & Jan Kuipers, 2007), bijvoorbeeld in de daad van het schrijven om de dodelijke voortgang van de tijd te bestrijden.
Kamerink doet dat met een scala aan scripturen, waarvan zijn verslag, waaruit de roman voor het grootste deel bestaat, natuurlijk de belangrijkste is. Het is zijn greep naar onsterfelijkheid, net zoals zijn misgeboren zoon, de kleine leviathan waaraan de roman zijn titel ontleent, dat ook is, op een cynische en tegelijkertijd humoristische wijze en met een wereld aan associaties naar het duivelse.
Het creëren van een afzonderlijke, eigen realiteit sluit ook aan bij Logboek van het Egyptisch wereldscheppen, een van Kuipers recente verhalen, en met de automaat die Kamerink krijgt, is er ook nog een verwijzing naar klassieke sciencefictionthema’s.
Een complex van fantastische realiteit of realistische fantasie, die op de achterflap wordt ondergebracht bij het meta-realisme en verwantschap krijgt bij schrijvers als Borges, Marquez, Lafferty, Ferron en Brakman. Maar de belangrijkste constatering is dat Kleine Leviathan op organische wijze in het oeuvre van Kuipers past."
***
"Voor Anna week de kring. Verfomfaaid, snikkend, mak als een lam
liet mijn vrouw zich door haar maarte terugvoeren naar ons huis. Nu
schoten ook de dragers toe, om de jammerlijk onttakelde madame
Vergeer naar de draagstoel te slepen.
Iemand wees en riep iets. Als één man keken de omstanders plotse -
ling naar boven, naar het venster waarachter ik mij ophield. Er werd
vrolijk gezwaaid en gejoel steeg op. Schielijk trok ik me terug en nam
weer plaats achter mijn schrijftafel."
