zaterdag 26 november 2022

Hamelen, ratten en de Hanze

Uitbundigheid op een gevellijst in Hameln in Nedersaksen (stad van de befaamde Rattenvanger), gezien vanuit een bovenraam van Museum Hameln. Het is maar één van de kenmerken van de Wezerrenaissance. Dit begrip is door Richard Klapheck geïntroduceerd in 1912. Hij was kunsthstoricus en hoogleraar aan de Kunstakademie Düsseldorf.


De Wezerrenaissance ontwikkelde zich als stijl in architectuur en meubelkunst in de omgeving van het dal van de Wezer vanaf het begin van de zestiende tot ongeveer halverwege de zeventiende eeuw. Elementen van de Italiaanse renaissance werden gecombineerd met die uit de West-Europese en met name de Nederlandse renaissance.

(Tekst vervolgt onder afbeelding)

Vanuit een bovenraam van Museum Hameln
(foto H.M.D. Dekker)

Hamel(e)n kreeg in 1200 stadsrechten en ontwikkelde zich als vestingstad met een omringende, ca. negen meter hoge stadsmuur met torens en poorten. Het verhaal van de Rattenvanger, een wereldwijd bekende sage, zou dateren van 26 juni 1284, toen de legendarische, fluitspelende rattenvanger voor de eerste keer verscheen. Het verhaal is in de vroege negentiende eeuw gepubliceerd door de gebroeders Grimm in hun Deutsche Sagen.
De oudste bekende historische bron is een vijftiende-eeuwse nota in een handschrift van monnik Heinrich von Herford.

Volgens de sage kwam de rattenvanger naar Hamelen om een rattenplaag te bestrijden. Hij lokte de ratten met een fluit en liet ze verdrinken in de Wezer. Het stadsbestuur weigerde echter te betalen. Toen de burgers in de kerk zaten keerde hij terug, speelde fluit en lokte 130 kinderen mee. Hij verdween met hen in een grot of naar de Koppenberg, en werd nooit meer gezien. Er zijn veel historische verklaringen geopperd: de pest, deelname aan een kinderkruistocht, kolonisatie van dun bevolkte gebieden ten oosten van Elbe en Saale, of zelfs Siebenbürgen in Roemenië.

In 1426 werd Hamelen eveneens een Hanzestad, wat zij bleef tot 1572. Lees over dit internationale steden- en handelsverbond uit de late middeleeuwen De Hanze. Kooplui, koningen, steden & staten

Nu voor het e-boek € 14,99!
ISBN9789462495609

"Met een index die het toegankelijk maakt voor het opzoeken van namen en plaatsen zou het lange tijd het Nederlandse standaardwerk over de Hanze-geschiedenis zijn."
Geschiedenis Magazine 2020 nr. 1 (Henk Slechte)

zondag 20 november 2022

'Lichtwachter te Ens' in top 20 Rob de Vos-prijs

Top twintig van Meanders ROB DE VOS-prijs 2022 gehaald met mijn gedicht 'Lichtwachter te Ens'. Er waren 249 inzendingen. Zie voor het juryrapport: Juryrapport Rob de Vos-prijs 2022 - MEANDER (meandermagazine.nl)


LICHTWACHTER TE ENS
Jan J.B.. Kuipers

De lichtwachter is weggehaald van de Zuidpunt
Zijn gedachten gierden als de wind

Het is de eenzaamheid, de loodkleur van de zee
Het eiland en het leven een steeds engere kring

Schapen moesten de keuken in, water liep binnen
Maar niets evenaart de verschrikking van de mythe

De man die zich van kindsbeen heeft omcirkeld
In kolk en zog heeft hij zijn eigen blik gevangen

In een oogwenk binnen oogwit rees de tweeling
Broer van zichzelf, volmaakte vreemdeling


Pentekening kerk Ens, ca. 1729.



De mist van KREST

Als je met Paul van Leeuwenkamp in een Utrechts etablissement zit, moet het gesprek wel uitkomen op halfvergeten schrijvers en obscure tijds...